ΛΥΣΙΑ ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡ 1-3

1 α) συνῄδη, βουλομένοις, ποιεῖν, εἶχον, ἡγοῦμαι: Να γράψετε μία ομόρριζη λέ-ξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) διαβεβλημένοις, καταστῆναι, ἐπειδάν, διακείμενος, μεταμελήσειν: Να ανα-λύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

2. α) κακῶς, πολλήν, ἀδίκως, μεγίστων, εὔνους: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία αντώνυμη λέξη στην αρχαία ελληνική γλώσσα.

 β) λόγος, λέξις, πρᾶξις, πρᾶγμα, πράκτωρ: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς τους επόμενους ρηματικούς τύπους του κειμένου λέγοντος και πεπραγμένων λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

ενέργεια ή κατάσταση      πρόσωπο που ενεργεί        αποτέλεσμα ενέργειας

3. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι                        κατάληξη                          ομόρριζα ουσιαστικά

ποιεῖν                                              -τής

ἡγοῦμαι                                         -μών

εἶχον                                                -μα

καταστῆναι                                      -ις

ἀναγκάζωσιν                                    -η

β) ανεξέλεγκτος, εύπιστος, λεξικό, απραξία, βελτίωση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

4. βουλή, τρόπος, αἴτιος, κίνδυνος, κατηγορία: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

5. α) συνῄδη, καταστῆναι, ἐπιδείξω, εὔνους, μετέσχον: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

β) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄στήλη.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                        Β΄ ΣΤΗΛΗ                                Γ΄ ΣΤΗΛΗ

όνομα                              κατάληξη                                  επίθετο

τρόπος                               -ικός

χρόνος                                -ιος

πρᾶγμα                              -ικός

λόγος                                  -ιος

ἄλλος                                 -οῖος

6. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ                                           Β΄     ΣΤΗΛΗ

1. βούλομαι                                     α) ἔνοχος

2. ἡγοῦμαι                                       β) εὐμενής

3. αἴτιος                                           γ) ἀπαιτῶ

4. εὔνους                                        δ) βουλεύομαι

5. ἀξιῶ                                            ε) οἴομαι

                                                        στ) ἐχθρός

                                                        ζ) ἐθέλω

β) συνείδηση, εκποίηση, περιχαρής, πανάγαθος, κατάσταση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια

7. α) ἠνάγκασμαι, φαίνωμαι, δέομαι, δοκιμάζειν, ἵππευον: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ                                     Β΄ ΣΤΗΛΗ

1. κακῶς                                     α) ἡδέως

2. πολλή                                     β) δύσνους

3. μέγιστος                                 γ) ὀλίγη

4. ἀηδῶς                                    δ) βελτίων

5. εὔνους                                 ε) ἐλάχιστος

                                                  στ) μετρίως

                                                  ζ) καλῶς

8. κατήγορος, ἔλεγχος, εὔνους, δόξα, πολιτεία: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

9. Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και ένα επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης. 2

ρηματικοί  τύποι                                 ουσιαστικά                               επίθετα

λέγοντος

ἡγοῦμαι

ἀξιῶ

ἐπιδείξω

μετέχειν

10. α) Να συνδέσετε τις λέξεις/φράσεις του κειμένου, στην Α΄ στήλη, με τη σημασία τους στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία στη Β΄ στήλη περισσεύουν).

Α ΣΤΗΛΗ                                   Β ΣΤΗΛΗ

1. διαβάλλομαι                      α) διαμένω στην πόλη

2. κακῶς ποιῶ                        β) κόσμια, με μέτρο

3. ἐπιδημῶ                               γ) ασύνετα

4. μετρίως                                δ) βλάπτω

5. ἐπιδείκνυμι                          ε) μετακομίζω

                                                   στ) αποδεικνύω

                                                 ζ) συκοφαντούμαι

β) Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

ἡγοῦμαι: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -μών.

τρόπου: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

εὔνους: να γράψετε μία αντώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

λέγοντος: να γράψετε ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

πεπραγμένων: να σχηματίσετε ένα παράγωγο ουσιαστικό που να δηλώνει αποτέλεσμα ενέργειας.

11. βούλομαι, ἡγοῦμαι, λέγω, πράττω, φαίνομαι: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη στην αρχαία ελληνική γλώσσα.