ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος : Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Πατέρα στο σπίτι

Δημιουργός : Γιούλα Γαμβρούλη

Διδακτικό αντικείμενο : Νεοελληνική Λογοτεχνία

Τάξη : Α Λυκείου

Χρονική διάρκεια : 2-3 ώρες

Προυποθέσεις υλοποίησης εξοικείωση των μαθητών με τις βασικές γνώσεις χρήσης των νέων τεχνολογιών. Οι μαθητές πρέπει να γνωρίζουν να χειρίζονται το διαδίκτυο και τις μηχανές αναζήτησης, το πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου και ένα λογισμικό παρουσίασης εικόνων . Η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί στο σχολικό εργαστήριο πληροφορικής.

Σύντομη περιγραφή

Διδασκαλία του διηγήματος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Πατέρα στο σπίτι» στο σχολικό εργαστήριο με τη βοήθεια του διαδικτύου.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ

Η γνωριμία των μαθητών με τον συγγραφέα, η γνώση βασικών στοιχείων της ζωής του και πως αυτά αποτυπώνονται στο κείμενό του και η προσέγγιση της εποχής στην οποία γράφτηκε ( εικόνες, τρόποι ζωής, στερεότυπα, κοινωνικοοικονομικό επίπεδο )

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΌΧΟΙ

Γνωστικοί

· Να γνωρίσουν οι μαθητές βασικά βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα και να ερευνήσουν πώς αυτά αποτυπώνονται μέσα στο έργο του.

· Να γνωρίσουν οι μαθητές το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται η υπόθεση του διηγήματος και να ανασυνθέσουν την εποχή.

· Να εντοπίσουν τα στερεότυπα και τις αντιλήψεις της εποχής για τη θέση και το ρόλο της γυναίκας .

· Να επισημάνουν τα κοινωνικά φαινόμενα της επαιτείας και της κακοποίησης των γυναικών , να αναζητήσουν τις αιτίες τους και να τα συγκρίνουν στις δύο εποχές.

Παιδαγωγικοί στόχοι

· Να εξοικειωθούν οι μαθητές με τις αρχές και λειτουργίες της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας

· Να εξοικειωθούν με τη βιωματική και διερευνητική μάθηση

· Να αντιληφθούν την πληθώρα των πηγών γνώσης, των συμβατικών αλλά κυρίως των ψηφιακών, στον σύγχρονο κόσμο και να εξασκηθούν στην ιεράρχησή τους και στην κριτική τους αξιολόγηση.

Ψηφιακοί στόχοι

· Να αξιοποιήσουν οι μαθητές τον υπολογιστή και το διαδίκτυο ως περιβάλλοντα μάθησης, επικοινωνίας και δημιουργίας .

· Να ασκηθούν στην παραγωγή και μορφοποίηση κειμένων σε προγράμματα επεξεργασίας και στην παραγωγή πολυτροπικών κειμένων σε προγράμματα παρουσιάσεων προκειμένου να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους.

· Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης και επιλογής πληροφοριών στο διαδίκτυο για να ολοκληρώσουν την εργασία τους.

Σχέση με τα σχολικά προγράμματα

Οι στόχοι της διδακτικής πρότασης ανταποκρίνονται στο ισχύον Πρόγραμμα της διδασκαλίας της Λογοτεχνίας για την Α` Λυκείου.

Υλικοτεχνική υποδομή- εργαλεία

Θα χρησιμοποιηθούν:

Πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου

Φυλλομετρητής διαδικτύου

Πρόγραμμα παρουσίασης

Το σχολικό εγχειρίδιο Κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας β λυκείου

Μεθοδολογία

Η χρήση των προϊόντων και εργαλείων των Τ.Π.Ε., στη συγκεκριμένη διδακτική πρόταση, υποστηρίζει τόσο την αυτόνομη πορεία του μαθητή προς τη γνώση, όσο και τη διερευνητική, βιωματική και συνεργατική μάθηση. Ταυτόχρονα προάγει το ρόλο του δασκάλου από αυτόν του απλού καθοδηγητή, σε εκείνον του συντονιστή ενεργειών για την απόκτηση γνώσης. Η προσέγγιση του κειμένου, με τη χρήση ΤΠΕ αφίσταται της παραδοσιακής διδακτικής πράξης. Οι μαθητές εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες των Τ.Π.Ε., συνεργάζονται, επικοινωνούν και ανταλλάσσουν σκέψεις, Η συνεργατική – βιωματική προσέγγιση υλοποιείται μέσα από την εργασία σε ομάδες και την ανάληψη ρόλων από τους μαθητές, που δίνει προσωπικό νόημα στην αναζήτηση της γνώσης.

Οργάνωση τάξης

Οι μαθητές χωρίζονται σε τέσσερις πενταμελείς ομάδες . Τα μέλη των ομάδων αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους , συντονιστή, γραμματέα, χειριστή Η/Υ, παρουσιαστή. Οι ρόλοι μπορεί να εναλλάσσονται, ώστε να εμπλακούν όλοι ισότιμα στις ερευνητικές διαδικασίες.

Προτεινόμενη πορεία διδασκαλίας

Οι μαθητές έρχονται στο εργαστήριο πληροφορικής. Έχει προηγηθεί στην τάξη η ανάγνωση του κειμένου από τον διδάσκοντα και η γλωσσική εξομάλυνσή του. Επίσης έχει γίνει και ο χωρισμός των ομάδων.

1^η και 2^η διδακτική ώρα

Μοιράζονται από τον καθηγητή τα φύλλα εργασίας σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή. Στην πρώτη διδακτική ώρα οι μαθητές θα μελετήσουν το υλικό που τους δίνεται στις αντίστοιχες ιστοσελίδες για κάθε ομάδα και στη δεύτερη διδακτική ώρα θα διεκπεραιώσουν τις εργασίες που τους ζητούνται.

Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές της πρώτης ομάδας θα εντοπίσουν στο διήγημα στοιχεία της κοινωνικής ζωής της αθηναικής κοινωνίας στις αρχές του 20^ου αιώνα που εκτυλίσσεται το έργο (τρόπος ζωής, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, στερεότυπα, η θέση της γυναίκας, ο ρόλος του άνδρα κλπ) Καλούνται να δημιουργήσουν μια παρουσίαση που θα περιλαμβάνει κείμενο και εικόνες που θα επιλέξουν από τις ιστοσελίδες που τους δίνονται. Στόχος είναι να σχηματίσουν μια σαφή εικόνα της ζωής και των προβλημάτων των ανθρώπων της συγκεκριμένης κοινωνίας.

Οι μαθητές της δεύτερης ομάδας καλούνται να μελετήσουν τα βιογραφικά στοιχεία του Παπαδιαμάντη στις ιστοσελίδες που τους δίνονται και να προσπαθήσουν να διαπιστώσουν ποια στοιχεία της προσωπικής του ζωής και του κοινωνικού του περιβάλλοντος αποτυπώνονται στο διήγημα. Θα καταγράψουν τα στοιχεία αυτά στον επεξεργαστή κειμένου και θα τα διανθίσουν με φωτογραφίες του ποιητή. Έτσι θα γνωρίσουν τα κύρια γνωρίσματα της γραφής του λογοτέχνη.

Οι μαθητές της τρίτης ομάδας παραπέμπονται σε ιστοσελίδες που αναφέρονται στη θέση της γυναίκας παλιότερα και σήμερα. Αφού μελετήσουν το περιεχόμενό τους και εντοπίσουν και στο διήγημα τα στερεότυπα για τη θέση και το ρόλο της γυναίκας στις αρχές του 20^ου αιώνα , θα καταγράψουν τα συμπεράσματά τους στον επεξεργαστή κειμένου συγκρίνοντας και τις σχέσεις των δύο φύλων στις δύο εποχές. Θα αναρτήσουν την εργασία τους στο ιστολόγιο της τάξης. Έτσι θα αντιληφθούν τη θέση της γυναίκας διαχρονικά και θα προβληματιστούν αν απομένουν και σήμερα τα ίδια στερεότυπα ή έχουν αλλάξει.

Τέλος οι μαθητές της τέταρτης ομάδας θα μελετήσουν το φαινόμενο της επαιτείας μικρών παιδιών και θα επιχειρήσουν μια σύγκριση ανάμεσα στις δύο εποχές (αρχές 20^ου αιώνα και σύγχρονη) .Υλικό θα αντλήσουν μελετώντας το διήγημα και τις ιστοσελίδες που τους δίνονται. Θα συντάξουν ένα άρθρο και θα το αναρτήσουν στην ιστοσελίδα της τάξης.

3^η διδακτική ώρα

Ο παρουσιαστής της κάθε ομάδας αναλαμβάνει να παρουσιάσει στους συμμαθητές του το αποτέλεσμα της έρευνας της ομάδας του, ώστε όλοι οι μαθητές να έχουν μια συνολική εικόνα για τον συγγραφέα, το κείμενο και την εποχή στην οποία γράφτηκε.

Φύλλο εργασίας 1 ΛΑΟΓΡΑΦΟΙ

Ποια στοιχεία της ζωής της αθηναικής κοινωνίας των αρχών του 20^ου αιώνα εντοπίζετε στο διήγημα; Να δημιουργήσετε μια παρουσίαση που θα περιλαμβάνει κείμενο και φωτογραφίες και να την αναρτήσετε στην ιστοσελίδα της τάξης σας.

Χρήσιμο υλικό θα βρείτε στις ακόλουθες ιστοσελίδες.

http://www.acrobase.gr/showthread.php?t=217437

http://to-paliatzidiko.blogspot.gr/2012/03/blog-post_2048.html

Φύλλο εργασίας 2 ΒΙΟΓΡΑΦΟΙ

Μελετήστε τα βιογραφικά στοιχεία του Παπαδιαμάντη και προσπαθήστε να διαπιστώσετε πως η προσωπική του ζωή και το κοινωνικό του περιβάλλον επηρέασαν το διήγημά του Πατέρα στο σπίτι. Να διανθίσετε το κείμενό σας που θα γράψετε σε πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου με φωτογραφίες του συγγραφέα. Τέλος να το αναρτήσετε στην ιστοσελίδα της τάξης σας.

Χρήσιμο υλικό θα βρείτε στις ακόλουθες ιστοσελίδες :

βιογραφία

μέρες του Παπαδιαμάντη στην Αθήνα

Η πόλη του αθηναιογράφου Παπαδιαμάντη

Φύλλο εργασίας 3 ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΙ

Σε ποιες κοινωνικές συνθήκες και σε ποια στερεότυπα για το ρόλο και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και στη συζυγική σχέση είναι υποταγμένη η κεντρική ηρωίδα του διηγήματος, το οποίο διαδραματίζεται στις αρχές του 20^ου αιώνα σε μια αθηναική συνοικία; Να παρουσιάσετε σύντομα τη θέση της γυναίκας και στη σύγχρονη εποχή. Υπάρχουν και σήμερα στερεότυπα για τη θέση της γυναίκας; Αν ναι, έχουν διαφοροποιηθεί από το παρελθόν;

Να απαντήσετε στηριζόμενοι στο διήγημα «Πατέρα στο σπίτι» και στο υλικό των ιστοσελίδων που ακολουθούν.( Γράψτε το κείμενό σας σε πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου και αναρτήστε το στην ιστοσελίδα της τάξης σας.)

Χρήσιμο υλικό θα βρείτε :

http://www.pi.ac.cy/pi/files/yap/anakoinoseis/logotexnia/L_A3_diigimata_papadiamanti.pdf

http://www.apostaktirio.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1195:2011-10-27-23-05-47&catid=44:2010-05-30-21-51-25&Itemid=59

Φύλλο εργασίας 4 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

Στο διήγημα θίγεται το πρόβλημα της παιδικής επαιτείας. Αφού μελετήσετε το διήγημα και τις ιστοσελίδες που ακολουθούν να καταγράψετε το φαινόμενο και τις αιτίες του στη σύγχρονη εποχή και να το συγκρίνετε με αυτό στις αρχές του 20ου αιώνα. ( το άρθρο σας θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της τάξης σας )

http://www.lifo.gr/mag/features/1275

http://www.newsbeast.gr/politiki/arthro/484768/anisuhitikes-diastaseis-pairnei-i-paidiki-epaiteia/

http://www.dimokratiki.gr/article.asp?articleID=24919&catID=18&pubID=1#.UlR6udJTAxg

ΟΜΑΔΑ 5 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ

Αφού αντλήσετε υλικό από το διήγημα και από τις ιστοσελίδες που ακολουθούν να γράψετε ένα κείμενο στον επεξεργαστή κειμένου με θέμα την κακοποίηση των γυναικών .Να το αναρτήσετε στην ιστοσελίδα της τάξης σας.